Kolory Wiki
(paleta-4.svg; odnośniki do kategorii)
(poprawienie opisu; tabelka)
Linia 1: Linia 1:
  +
Określenie "paleta malarska" ma kilka znaczeń:
Paleta barw – uporządkowany zestaw kolorów, ograniczony w pewien sposób w stosunku do całej gamy widzialnych barw.
 
  +
* '''Prosty przyrząd malarski''' służący do przechowywania porcji farb używanych w trakcie pracy oraz do ich ewentualnego mieszania lub rozrabiania. Paleta ma postać zaokrąglonej lub prostokątnej płytki, kiedyś zwykle drewnianej. Współcześnie palety malarskie są często gotowymi elementami plastikowymi z gotowymi wgłębieniami na farby.
  +
* '''Wybór kolorów''', jakich artysta używa w swoim dziele lub określonej grupie dzieł, w szczególności całej twórczości (np. "paleta Tycjana zawierała kolor, który dziś nazywamy [[tycjanowy]]m"). Paleta malarza może być dobrana bardzo różnie, na przykład ograniczać się do kolorów bliskich odcieniem (dla uzyskania efektu monochromatyczności), o podobnym nasyceniu (np. tzw. paleta "pastelowa") albo przeciwnie: kontrastujących ze sobą.
  +
[[Plik:Paleta-4.svg|120px|thumb|Przykładowe koło barw RYB]]
  +
* <p>'''Możliwości opisania informacji o kolorze''' metodami matematycznymi, głównie w oprogramowaniu komputerowym i urządzeniach takich jak np. monitor, drukarka czy skaner albo cyfrowych wersjach aparatów fotograficznych, faxów, telewizorów itp. Rozmiar palety barw oznacza liczbę kolorów możliwych do uzyskania na danym urządzeniu cyfrowym. Początkowo wynosił 2,4, 8, 16 lub 256. Obecnie wartość ta wynosi 256<sup>3</sup> = 16 777 216, tę liczbę określa się jako <em>full color</em>. Ze względu na ograniczone możliwości percepcji ludzkiego oka, liczba ta jest wystarczająca dla urządzeń końcowych, np. monitora (patrz: przykład poniżej). Może być natomiast niewystarczająca dla przetwarzania danych, wówczas stosowane są wyższe wartości (np. w skanerach czy oprogramowaniu przetwarzającym grafikę), wtedy mówi się jednak nie o palecie barw, ale o trybie pracy z kolorem, podając odpowiednie wartości liczbowe w postaci potęgi dwójki.</p><p>Paleta barw w informatyce nie zawsze oznacza to samo i nie należy mylić liczby kolorów możliwych do uzyskania z liczbą kolorów występujących. Przykładowo, niektóre formaty plików graficznych umożliwiają obsługę pełnej palety barw, ale z możliwością jednoczesnego przechowywania w danym pliku znacznie mniejszej palety barw (np. pliki GIF mogą przechować jedynie 256 kolorów na każdy blok obrazu).</p>
  +
* '''RYB''' / {{Język|en|'''Red Yellow Blue'''|ɹɛd ˈjɛləʊ bluː|"[[Czerwony (kolor)|czerwony]], [[Żółty (kolor)|żółty]], [[Niebieski (kolor)|niebieski]]"}} – historyczny sposób substratywnego uzyskiwania kolorów, w którym podstawowe są niebieski, żółty i czerwony. To zwykle te trzy kolory nazywa się [[:Kategoria:Kolory podstawowe|"podstawowymi"]], pomimo, że zestaw różni się w zależności od modelu. Dziś odchodzi się od modelu RYB, ponieważ dowiedziono, że lepszym modelem jest CMY / {{Język|en|Cyan Magenta Yellow|ˈsaɪæn məˈdʒɛntə ˈjɛləʊ|"[[cyjanowy]], [[magenta]], [[Żółty (kolor)|żółty]]"}} ze względu na największe możliwości uzyskiwania intensywnych kolorów. Co więcej, czerwony można uzyskać mieszają magentę z żółtym, a niebieski – cyjanowy z żółtym.
   
 
== Symbole RYB Kolory Wiki ==
Paleta barw w malarstwie oznacza wybór kolorów, jakie artysta zastosował w swoim dziele. Jest to cecha stylistyczna, która współtworzy charakter dzieła lub nawet całej twórczości malarskiej danego artysty. Paleta może być np. ograniczona do bliskich sobie kolorów, przez co uzyskuje się efekt monochromatyczności, lub zbudowana z odległych od siebie barw, ale posiadających podobne cechy, na przykład niski stopień nasycenia – wówczas można mówić o palecie "pastelowej".
 
  +
{| style="background: #202020; text-align: center" cellspacing=1 cellpadding=5
 
  +
|- style="background:#f0e0ea"
W informatyce paleta barw jest terminem związanym z matematycznymi możliwościami opisania informacji o kolorze w oprogramowaniu komputerowym, a co za tym idzie w zastosowanych implementacjach w układach scalonych i przetwornikach analogowo-cyfrowych i cyfrowo-analogowych, zarówno w samych komputerach, jak i urządzeniach wejścia-wyjścia pracujących z obrazem (np. monitor, drukarka czy skaner), a także w cyfrowych wersjach innych urządzeń pracujących z obrazem (np. aparat fotograficzny, fax, telewizor itd.). Ponieważ technika cyfrowa opiera się na skwantowaniu przetwarzanej informacji, to nie jest możliwe uzyskanie barw pośrednich pomiędzy kolorami opisanymi dwiema kolejnymi "sąsiednimi" wartościami liczbowymi. Liczba barw możliwych do uzyskania na danym urządzeniu cyfrowym to rozmiar palety barw. W początkowym okresie rozwoju komputerów było to zaledwie 2, 4, 8, 16 lub 256 kolorów. Później stopniowo zwiększano możliwości sprzętu, aż do wartości ok. 16,7 milionów kolorów określanej jako full color (dokładnie jest to liczba 224 czyli 16 777 216). Liczba ta jest całkowicie wystarczająca ze względu na ograniczone możliwości percepcji oka ludzkiego, stąd całkowicie zaspokaja potrzeby urządzeń końcowych (np. wyświetlających lub drukujących), jednak dla przetwarzania danych może być niewystarczająca i wtedy stosuje się jeszcze wyższe wartości, np. w skanerach czy oprogramowaniu do przetwarzania grafiki – wtedy jednak nie mówi się już o palecie barw tylko o trybie pracy z kolorem podając odpowiednie wartości liczbowe w postaci potęgi dwójki.
 
 
|[[Plik:Paleta-1.svg|80px]]||[[:Kategoria:Kolory podstawowe|Kolor podstawowy]] RYB
 
  +
|- style="background:#f0e0ea"
Paleta barw w informatyce nie zawsze jednak oznacza to samo i nie należy mylić ilości kolorów możliwych do uzyskania z ilością kolorów występujących, np. niektóre formaty plików graficznych umożliwiają obsługę pełnej 24-bitowej palety barw, ale z możliwością jednoczesnego przechowywania w danym pliku znacznie mniejszej palety kolorów (np. GIF, PCX, PNG).
 
  +
|[[Plik:Paleta-2.svg|80px]]||[[:Kategoria:Kolory drugorzędowe|Kolor drugorzędowy]] RYB
 
  +
|- style="background:#f0e0ea"
== Symbole na Kolory Wiki ==
 
 
|[[Plik:Paleta-3.svg|80px]]||[[:Kategoria:Kolory trzeciorzędowe|Kolor trzeciorzędowy]] RYB
<gallery>
 
  +
|- style="background:#f0e0ea"
Paleta-1.svg|[[:Kategoria:Kolory podstawowe|Kolor podstawowy]] palety malarskiej
 
Paleta-2.svg|[[:Kategoria:Kolory drugorzędowe|Kolor drugorzędowy]] palety malarskiej
+
|[[Plik:Paleta-4.svg|80px]]||[[:Kategoria:Kolory czwartorzędowe|Kolor czwartorzędowy]] RYB
  +
|}
Paleta-3.svg|[[:Kategoria:Kolory trzeciorzędowe|Kolor trzeciorzędowy]] palety malarskiej
 
Paleta-4.svg|[[:Kategoria:Kolory czwartorzędowe|Kolor czwartorzędowy]] palety malarskiej
 
</gallery>
 
 
[[Kategoria:Ważne pojęcia]]
 
[[Kategoria:Ważne pojęcia]]

Wersja z 11:21, 4 maj 2013

Określenie "paleta malarska" ma kilka znaczeń:

  • Prosty przyrząd malarski służący do przechowywania porcji farb używanych w trakcie pracy oraz do ich ewentualnego mieszania lub rozrabiania. Paleta ma postać zaokrąglonej lub prostokątnej płytki, kiedyś zwykle drewnianej. Współcześnie palety malarskie są często gotowymi elementami plastikowymi z gotowymi wgłębieniami na farby.
  • Wybór kolorów, jakich artysta używa w swoim dziele lub określonej grupie dzieł, w szczególności całej twórczości (np. "paleta Tycjana zawierała kolor, który dziś nazywamy tycjanowym"). Paleta malarza może być dobrana bardzo różnie, na przykład ograniczać się do kolorów bliskich odcieniem (dla uzyskania efektu monochromatyczności), o podobnym nasyceniu (np. tzw. paleta "pastelowa") albo przeciwnie: kontrastujących ze sobą.
Paleta-4

Przykładowe koło barw RYB

  • Możliwości opisania informacji o kolorze metodami matematycznymi, głównie w oprogramowaniu komputerowym i urządzeniach takich jak np. monitor, drukarka czy skaner albo cyfrowych wersjach aparatów fotograficznych, faxów, telewizorów itp. Rozmiar palety barw oznacza liczbę kolorów możliwych do uzyskania na danym urządzeniu cyfrowym. Początkowo wynosił 2,4, 8, 16 lub 256. Obecnie wartość ta wynosi 2563 = 16 777 216, tę liczbę określa się jako full color. Ze względu na ograniczone możliwości percepcji ludzkiego oka, liczba ta jest wystarczająca dla urządzeń końcowych, np. monitora (patrz: przykład poniżej). Może być natomiast niewystarczająca dla przetwarzania danych, wówczas stosowane są wyższe wartości (np. w skanerach czy oprogramowaniu przetwarzającym grafikę), wtedy mówi się jednak nie o palecie barw, ale o trybie pracy z kolorem, podając odpowiednie wartości liczbowe w postaci potęgi dwójki.

    Paleta barw w informatyce nie zawsze oznacza to samo i nie należy mylić liczby kolorów możliwych do uzyskania z liczbą kolorów występujących. Przykładowo, niektóre formaty plików graficznych umożliwiają obsługę pełnej palety barw, ale z możliwością jednoczesnego przechowywania w danym pliku znacznie mniejszej palety barw (np. pliki GIF mogą przechować jedynie 256 kolorów na każdy blok obrazu).

  • RYB / Red Yellow Blue (wym. ɹɛd ˈjɛləʊ bluː; "czerwony, żółty, niebieski") – historyczny sposób substratywnego uzyskiwania kolorów, w którym podstawowe są niebieski, żółty i czerwony. To zwykle te trzy kolory nazywa się "podstawowymi", pomimo, że zestaw różni się w zależności od modelu. Dziś odchodzi się od modelu RYB, ponieważ dowiedziono, że lepszym modelem jest CMY / Cyan Magenta Yellow (wym. ˈsaɪæn məˈdʒɛntə ˈjɛləʊ; "cyjanowy, magenta, żółty") ze względu na największe możliwości uzyskiwania intensywnych kolorów. Co więcej, czerwony można uzyskać mieszają magentę z żółtym, a niebieski – cyjanowy z żółtym.

Symbole RYB Kolory Wiki

Paleta-1 Kolor podstawowy RYB
Paleta-2 Kolor drugorzędowy RYB
Paleta-3 Kolor trzeciorzędowy RYB
Paleta-4 Kolor czwartorzędowy RYB